Tüm Bilgisayarlar İçin BIOS Giriş Tuşları

Bilgisayara format atmak , Nox, MEmu veya Bluestacks gibi sanal platformlar çalıştırmak için gerekli ayarları yapmak gibi BIOS’a girmek için birçok nedeniniz olabilir. Bu yazıda sizlere bilinen tüm bilgisayar markaları için BIOS’a girme tuşlarını size sunacağız. Ayrıca BIOS nedir biraz bahsedeceğiz, genel menü yapısını, bilmeniz gereken kısımlarını da sizler için açıklayarak BIOS’da kaybolmadan işinizi yapmanızı sağlayacağız.

BIOS nedir? Açılımı Binary input/output system olan bilgisayarın fabrikada yüklenen yazılım kısmıdır. Bilgisayar donanımlarının düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayan, birbirleriyle nasıl haberleşeceklerini belirleyen, herhangi bir donanımı kapatıp açmanızı sağlayan, çok basit bir arayüze sahip olmasına rağmen çok önemli işlevlere sahip olan bir yazılımdır. BIOS’da bulunan bilgiler, ayarlar siz bilgisayara format atsanız dahi silinmez. Çünkü BIOS anakartın üzerinde bir çip içinde tutulur. Bir bilgisayarın BIOS’u arızalandığında bilgisayar hiçbir şekilde açılmaz. Bilindik 3 farklı BIOS yazılımı vardır: Award, Ami ve Phoenix. Son yıllarda bazı üretici markalar (Sony, Dell vb.) kendilerine ait BIOS yazılımları yapmaya başladılar.

Dual BIOS ve Çernobil virüsü: 1999’da ortaya çıkan bir virüs bilgisayarların direk BIOS bilgilerini sildi. Kendini sadece Çernobil felaketinin yıl dönümü olan 26 Nisan tarihinde çalıştıran bu virüs nedeniyle Dual BIOS (çift BIOS) sistemine geçilmiştir. Öyle ki BIOS herhangi bir şekilde silinirse hiçbir müdahaleye izin verilmeyen ikinci BIOS’dan otomatik yazılımı yüklenmeye başladı. Milyonlarca bilgisayarın “fabrikalarına” dönmesine yada çöpe gitmesine sebep olan Çernobil virüsü en çok maddi hasar veren virüslerden birisidir. BIOS’un önemini buradan da anlayabilirsiniz.

BOOT Menü nedir? BIOS’un en çok kullanıldığı alan format atarken Boot Order (başlama sırası) kısmından kurulum yapmak için kullanacağınız format USB’si yada format DVD’sini başa getirmektir. BOOT menü BIOS menüsüne hiç girmeden BOOT listesini karşınıza getirir. Mesela DELL marka dizüstü bilgisayarınıza format atacaksınız, bilgisayarınızı yeniden başlattınız ve bilgisayar kapanır kapanmaz “F12” tuşuna bastınız. Karşınıza BOOT menüsü gelir. Windows 8.1 yükleme USB’sini kullanarak format atacaksınız hemen “Boot from” kısmında “USB” seçerek kurulumu başlatabilirsiniz.

BIOS giriş tuşları ve BOOT menü tuşları listesi:

Marka	BIOS Giriş Tuşu	Boot Menüsü Tuşu
Acer	F2	F12
ASUS	F2 yada Delete	Esc
Casper	F2	F7, F12 yada Esc
Chiligreen	F2
Dell	F2	F12
ECS	F2	F7
Exper	F1 yada F2	Esc yada F2
Fujitsu	F2	F12
Gigabyte	Delete, Esc yada F2	F12
Grundig	F2	F11
HP	F10	F9, F10 yada Esc
Hometech	Delete yada FN Del
Izoly PC	Delete, Esc yada F2
Lenovo G560	F2	F12 yada Nova Tuşu
LG		F10
MSI	F2 yada Delete	F11
Monster	F2	F7
Pegatron		F11
Packardbell	F2
Samsung	F2	F9, F10 yada Esc
Sony Vaio	F2	F11 yada Assist tuşu
Toshiba	F2	F12

BIOS’a neden girilemez? Güvenlik önlemi olarak birçok bilgisayar artık BIOS’a girmeden önce bilgisayarın tamamen açılmasını ve “Yeniden Başlat – Restart” yapıldıktan sonra BIOS’a girilmesine izin veriyor. Yani bilgisayarınızı açacak “Kapat” yerine “Yeniden Başlat” diyeceksiniz, bilgisayar kapandıktan sonra yukarıdaki listede hangi tuş ise örnek F2 art arda basarak BIOS’a girebilirsiniz. Bunun dışında BIOS’a şifre konulduysa, BIOS girme tuşunu bulamadıysanız, klavyenizde sorun var ise giremezsiniz.

BIOS menüleri, menülerde neler yapabileceğiniz ve diğer BIOS özellikleri:

• Main: Tarih, saat, sabit disk (primary master, secondary slave vb.), ram miktarı ve hızını görebilir. Saat ve tarihi değiştirebilirsiniz.
• Advanced: Eğer ayrı bir Boot menüsü yok ise Boot order (başlama sıralaması) buradan yapılır. Ayrıca USB açma kapama, sıcaklık değerleri, diğer donanımların özelliklerini açma kapama ve görebileceğiniz menüdür.
• Security: Bilgisayarın açılışına, BIOS girişine şifre koyabileceğiniz kısımdır. BIOS’a koyduğunuz şifreyi unutursanız, anakart üzerindeki pili çıkartmalı ve uzun süre beklemelisiniz yada kısa devre yapmanız gerekebilir.
• Boot: Bilgisayarın işletim sistemini nereden başlatacağını sırasıyla söylediğiniz yerdir. Mesela format atmak için DVD’yi en başa getirdiniz ve harddisk ikinci sırada, formatı attınız kurulum bitti, DVD’yi çıkarttınız bilgisayarı yeniden başlattınız. Bilgisayar ilk önce DVD’yi kontrol edecek kurulum yada işletim sistemi DVD’si olmadığı için ikinci sıradaki harddisk’e bakacak, yeni kurduğunuz Windows ile bilgisayarı başlatacaktır.
• Exit: Bios’dan çıkmak için kullanılır. Bu menüden “Save and exit” derseniz yaptığınız değişiklikler kayıt edilerek çıkış yapılır. “Dont save exit” ise direk çıkartır, yaptığınız değişiklikler kaybolur. “Load defaults setup” önemli bir kısımdır. Eğer bir yerde hata yaptıysanız BIOS’u ilk kurulum ayarlarına getirmiş olursunuz.
• BIOS’da kullanılan tuşlar: Ok tuşları ile sağa sola aşağı ve yukarı hareket edebilirsiniz. Enter tuşu ile giriş, Esc ile çıkış yaparsınız. F1 tuşu yardım menüsünü açar. + ve – tuşları seçilen değeri değiştirir mesela Enable (aktif) Disable (pasif) seçimlerini bu şekilde yapabilirsiniz.

Her zaman takıldığınız, sormak istediklerinizi yorum kısmından bize sorabilirsiniz.