Bilgisayarım Birden Kapanıyor

1999’dan bu yana bilgisayar sektöründe olmanın deneyimi ile sizlere destek vermeye devam ediyorum. Bu yazıda sizlere birçok insanın başına gelen “bilgisayarım birden kapanıyor” sorununun nedenlerini ve çözüm yollarını aktaracağım.

Bilgisayarın birden tamamen kapanması (yeniden başlama çok daha farklıdır) donanımsal bir sorundur. Bu sorunu yaşayan kullanıcıların %95’inin bilgisayarında “işlemci ısınma” sorunu vardır. Çünkü işlemci çok ısındığında kendini, anakartı, bilgisayarı yakmamak için bu şekilde bir güvenlik önlemi almaktadır. Peki sorununuzun “işlemci ısınması” olduğundan nasıl emin olabilirsiniz, işlemcinin ısındığını nasıl tespit edebilirsiniz? Bu sorunun da oldukça kolay ve basit bir cevabı vardır. 1MB’dan küçük olan bu aracı indirip kurarsanız, sıcaklığı kontrol edebilirsiniz. Aracı bilgisayara indirip kurmak ve kullanmayı öğrenmek için Core Temp İndir yazımdan faydalanabilirsiniz.

Peki aracı indirdiniz kurdunuz ve bilgisayar yeni açıldığında, hiçbir program çalışmadığında 60 derecenin üzerinde. Birkaç program oyun vb. açtınız ve sıcaklık 70 derecenin üzerine çıkmaya başladı. İşte sorununuzun kesin nedenini buldunuz. İşlemcinizin normal sıcaklığı 60 derecenin altında olmalıdır. Bu sıcaklık üzerinde soğutmada sorun var demektir. 70 derece üzerinde ise işlemci bilgisayarı kapatabilir.

Sorununuz işlemci ısınması ise, nasıl çözeceksiniz? İlk olarak tüm bilgisayara bir toz temizliği yapmalısınız. Kasanın içerisinde işlemci fanını özellikle detaylı bir şekilde temizlemelisiniz. Temizliği ise “kompresör” adı verilen ve hava üfleyen cihazla yapmanızı öneririm. Saç kurutma makinesi ne olursa olsun sıcak hava üflemeye başlar ve anakarta, bilgisayara zarar verebilir. Elektrik süpürgesi ise çok güçlü olduğu için yine devrelere, kablolara, anakarta zarar verebilir. Tabi her evde kompresör bulunmuyor, ama bilgisayarcılarda bulunmalıdır. Kompresörü olmayan bilgisayarcıya kesinlikle güvenmeyin, işi bilmiyor derim! Ayrıca benzinliklerde, lastikçilerde şişirme için kullanılan cihazlarda bir nevi kompresör görevi görür. Bunlarla da temizlik yapabilirsiniz.

Toz temizliği yaptınız, fakat hala işlemciniz ısınıyor. Bu durumda fanın dönme hızını kontrol edin, fan arızası olabilir. Ayrıca işlemci fanı ile işlemci arasında “termal macun” dediğimiz beyaz bir madde vardır. Bu macun işlemcinin ısınının daha kolay aktarılmasını sağlayarak, soğumasını kolaylaştırır. 3-4 yıl içinde kullanıma bağlı olarak özelliğini yitirir ve işlemcinin ısınmasını engelleyemez. Bu termal macunu yenilemeniz gerekebilir.

Diğer olası nedenler ise yeni bir ekran kartı, ram yada harddisk taktınız ve bu nedenle “güç kaynağınız” yetersiz gelmeye başladı. Bu durumda daha yüksek watt gücüne sahip bir güç kaynağı almanız gerekebilir. İmkanınız var ise daha yüksek watt’a sahip bir güç kaynağı takarak, kapanma sorununun düzelip düzelmediğini test edebilirsiniz.

Kısaca yazıyı toparlarsam ve özetlersem, bilgisayarın birden tamamen kapanmasının nedenleri;

1. İşlemcinin ısınması (%95 nedeni budur)

• Bilgisayara toz temizliği yapılmalıdır.
• İşlemci fanı detaylı bir şekilde temizlenmeli, düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
• İşlemci fanı ile işlemci arasındaki termal macun temizlenmeli ve yeni termal macun sürülmelidir.
• Ayrıca işlemci fanı “tam oturmalıdır” – geçmeli bir fan ise tüm fan ayaklarını kontrol edin, işlemciye tamamen yapışık olmalıdır.

2. Güç kaynağının yetersizliği

• Bilgisayara yeni bir ekran kartı, işlemci, ram, harddisk vb. takıldıysa güç kaynağı yetersiz kalabilir. Bir önceki donanıma dönerek test edebilirsiniz.
• Güç kaynağının fanı soğutma yapmıyorsa yada arızalıysa (yangın çıkartabilir) hemen değiştirilmesi gerekir
• Güç kaynağı arızalıysa. Çok düşük bir ihtimaldir, çünkü çoğu zaman güç kaynağı ya çalışır yada çalışmaz. Yarı çalışır durumu milyonda birdir.

3. Elektrik sorunları

• Güç kaynağı yada priz girişinde kablo gevşemesi olabilir
• 3 lü priz, çoklamalı priz vb. varsa bunlarda sorun olabilir. Direk duvardan elektrik almayı deneyin.
• Nadir de olsa dizüstü bilgisayarlarda pil ısınmasından kaynaklı olabilir. Pili çıkartıp, direk elektrik hattıyla test edebilirsiniz.
• Şebeke elektriğindeki dalgalanmalardan kaynaklanabilir. Çok tehlikeli bir durumdur, güç kaynağının patlamasına, bilgisayarın tamamen yanmasına neden olabilir. Bina, daire sigortasında kaçak akım rölesi olmalıdır. Ne yazık ki ülkemizde dikkat edilmeyen bir husustur.

4. Diğer sebepler

• Virüs olabilir. 2003 yılında çıkan bir solucan (işletim sistemi açığını kullanan virüs) bilgisayarları yeniden başlatıyordu. Şu ana kadar direk bilgisayarı kapatan bir virüs görülmedi ama olmayacağı anlamına gelmez. Belli bir bilgisayar markasına, belli bir marka güç kaynağına dahi virüsler yazılmaktadır.
• Milyarda bir olasılık da olsa işletim sistemi hatası, BIOS hatası, RAM hatası vb. olabilir.

Bu yardım yazısında sadece “direk kapanan bilgisayarlar” için nedenlerini ve çözüm yollarını sizlere sundum. Konuyla ilgili her türlü soru ve sorunlarınızı yazının altında yer alan yorum kısmından bana sorabilirsiniz.